کاخ عالی قاپو، واقع در میدان نقش جهان اصفهان، یکی از شاهکارهای معماری دوران صفوی است و به عنوان یکی از زیباترین نمونه‌های این دوره شناخته می‌شود. این عمارت با طراحی هنرمندانه و تزیینات بی‌نظیر خود، که توسط استادان برجسته ایرانی خلق شده، همواره توجه گردشگران داخلی و خارجی را جلب میکند. از جمله ویژگی‌های مهم این کاخ می‌توان به سر در ورودی باشکوه، تالارهای مجلل، تالار موسیقی در بالاترین طبقه، و آثار هنری چشم‌نواز در نقاط مختلف ساختمان اشاره کرد. نکته قابل توجه در ساختار این بنا این است که پایه‌های اصلی آن بر چوب قرار گرفته، که به زیبایی و شکوه معماری کاخ عالی قاپو افزوده است.
کاخ عالی قاپو یکی از جاذبه‌های دیدنی و منحصر به فرد در سفر به اصفهان است. برای آشنایی بیشتر با این بنای تاریخی و بخش‌های مختلف آن، با بانوی کرمانی همراه باشید. در این مقاله، به معرفی این عمارت عظیم و زیبای اصفهان خواهیم پرداخت.
معرفی کاخ عالی قاپو اصفهان
کاخ عالی‌قاپو، یکی از برجسته‌ترین بناهای تاریخی دوره صفوی و از جاذبه‌های معروف اصفهان، در غرب میدان نقش‌جهان و روبه‌روی مسجد شیخ‌لطف‌الله قرار دارد. این عمارت شش طبقه با ۳۸ متر ارتفاع و پیش‌آمدگی منحصر به فرد، نماد قدرت حکومتی صفویان بود. شاه‌عباس اول آن را برای نمایش عظمت حکومت خود ساخت و از آن برای جلسات مهم، پذیرایی از میهمانان خارجی و تماشای مسابقات چوگان استفاده می‌کرد. امروزه، این کاخ با معماری چشم‌نواز و ایوان بلندش، یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های میدان نقش‌جهان است.رسد و تماشای میدان نقش جهان از آنجا لذت‌بخش است. از این ایوان، می‌توانید مسجد شیخ لطف الله، سر در قیصریه و مسجد شاه را مشاهده کنید.
وجه تسمیه “عالی قاپو”
این واژه به دو صورت تلفظ می‌شود و هر کدام ریشه‌ای متفاوت دارند. “عالی قاپو” که بیشتر در مکاتبات و محاورات استفاده می‌شود، از کلمه “عالی” و واژه ترکی “قاپو” به معنی “درگاه” تشکیل شده است، که به معنای “باب عالی” است. در گذشته، “قاپی” به معنای کاخ سلطان بود و مشابه باب عالی در عثمانی در فرهنگ ایرانیان نیز به معنای درگاه مورد احترام شاه استفاده می‌شد. به همین دلیل، برای ورود به کاخ عالی قاپو، همه باید خم می‌شدند و آستانه را می‌بوسیدند.
یکی دیگر از روایت‌ها بیان میکند که شاه عباس کبیر پس از بردن نقره‌ای که برای بارگاه حضرت علی (ع) در نجف نصب کرده بود، در قدیم نصب‌شده بر آن مکان را برای تبرک به اصفهان آورد و در عالی قاپو قرار داد. به این ترتیب، عمارت عالی قاپو نام علی قاپو یا قاپی به خود گرفت و از آن زمان به‌عنوان مکانی مقدس و مورد احترام قرار گرفت. افراد پس از عبور از آن، با تشریفات خاصی وارد می‌شدند و حتی برخی در گذشته برای تبرک در اطراف آن نذری می‌دادند و دخیل می‌بستند.
تاریخچه کاخ عالی قاپو اصفهان
کاخ عالی قاپو که به دوره حکومت صفویان تعلق دارد، در زمانی ساخته شد که اصفهان پایتخت فرماندهی ایران بود. بنا بر برخی مستندات تاریخی، این عمارت بر اساس کاخی از دوران تیموریان ساخته شده است که قدمت آن به سال‌های ۱۰۰۰ تا ۱۰۰۶ هجری قمری می‌رسد.
عمارت عالی قاپو در سال ۱۰۵۴ هجری قمری به دستور شاه عباس اول آغاز شد و تکمیل تزیینات آن پس از مرگ وی ادامه یافت. شاه عباس در این کاخ، سفرا و شخصیت‌های برجسته را پذیرایی می‌کرد. ساخت و تکمیل این عمارت در طول پادشاهی شاه عباس اول، شاه عباس دوم و شاه سلطان حسین به تدریج انجام شد. مرمت نهایی بنا در دوران شاه سلطان حسین صورت گرفت.
قیمت تور کرمان، کلیک کنید.
در پایان ساخت تالار این عمارت، شاعر معروف صائب تبریزی قصیده‌ای قرایی سرود و آن را تقدیم به شاه عباس کرد. برخی از ابیات این قصیده که در این زمان سروده شد، همچنان در تاریخ ادبیات ایران به یادگار مانده است.
منت ایزد را که از لطف خدای مستعان/ عالم افسرده شد از باد نوروزی جوان
جوهر تیغ شجاعت، شاه عباس آنکه هست/ نور عالمگیری از سیمای اقبالش عیان
چون شد از تعمیر دل‌ها فارغ از توفیق حق/ کرد تالار فلک قدری بنا در اصفهان
گرچه چندین نقش موزون داشت در هر گوشه‌ای/ زین عمارت شد بلند آوازه نقش جهان
تا بود خورشید تابان شمسه طاق سپهر/ جلوه‌گاه سایه حق باد این عالی مکان
در تزیینات داخلی کاخ عالی‌قاپو، خوش‌نویسی‌ها و مینیاتورهای زیبایی دیده می‌شود که بیشتر مربوط به دوران پس از شاه‌عباس اول هستند و نشان‌دهنده تکمیل و به‌روزرسانی کاخ پس از اوست. شاه‌عباس این عمارت را به عنوان «قصر دولتخانه» و مرکز حکومتی ساخت و طراحی آن را به بهترین معماران ایرانی سپرد. این پروژه پس از انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان آغاز شد.
پیش از این انتقال، کاخی با نام مشابه در قزوین وجود داشت که محل استقرار صفویان بود. مورخان معتقدند کاخ عالی‌قاپو در اصفهان نسخه‌ای مجلل‌تر و باشکوه‌تر از کاخ قزوین است. شاه‌عباس با هدف نمایش عظمت و قدرت حکومت صفوی، دستور ساخت این بنای بزرگ و زیبا را داد.
برای شرکت در تور طبیعت گردی کرمان، کلیک کنید.
کاخ عالی‌قاپو، ساخته‌شده به دستور شاه‌عباس اول در اصفهان، ابتدا به عنوان مرکز حکومتی و محل پذیرایی از مهمانان خارجی طراحی شد. پس از انتقال پایتخت از قزوین، این بنا توسعه یافت و تزیینات داخلی آن، شامل خوش‌نویسی‌ها و مینیاتورها، در دوره‌های بعدی تکمیل شد. در زمان شاه‌عباس دوم، ایوانی با ۱۸ ستون چوبی و تزیینات آینه‌کاری و نقاشی به کاخ اضافه شد که برای تماشای مراسم استفاده می‌شد.
در دوران صفوی، کاخ گسترش یافت و تالار موسیقی با طراحی خاص به آن افزوده شد. با این حال، حمله افغان‌ها و بی‌توجهی پادشاهان بعدی باعث آسیب به بنا شد. در دوره قاجار، ظل‌السلطان تغییراتی در کاخ ایجاد کرد. در دهه‌های اخیر، مرمت‌های گسترده‌ای برای حفظ این بنای تاریخی انجام شده است. کاخ عالی‌قاپو نمادی از شکوه صفوی و معماری بی‌نظیر آن دوران است.
کاخ عالی قاپو کجاست؟
کاخ عالی قاپو در ضلع غربی میدان نقش جهان، قلب تاریخی اصفهان، قرار دارد و یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر به‌شمار می‌رود. برای دسترسی به این عمارت زیبا، باید به میدان نقش جهان در مرکز شهر اصفهان بروید.
اطلاعات بازدید از کاخ عالی قاپو
– ساعات بازدید: همه روزها از ساعت ۹ صبح تا ۶ عصر
– روزهای تعطیل: ۱۴ و ۱۵ خرداد، ۲۱ ماه رمضان، ۲۸ صفر، تاسوعا و عاشورا
برای شرکت در تور اصفهان و اصفهان گردی، کلیک کنید.
برای دسترسی به میدان نقش جهان و بازدید از عمارت عالی قاپو، می‌توانید از خیابان حافظ در شرق و خیابان سپه در غرب به میدان برسید. خیابان استانداری نیز به خیابان‌های سپه و سعدی متصل است و راهی مناسب برای ورود به این منطقه محسوب می‌شود. اگر با خودرو شخصی قصد دارید به این منطقه بروید، خیابان سپه به دلیل داشتن پارکینگ، گزینه‌ای مناسب است؛ هرچند توجه داشته باشید که این منطقه به‌ویژه در روزهای تعطیل بسیار پر تردد و شلوغ است، و احتمال پر شدن سریع پارکینگ‌ها وجود دارد، پس بهتر است برنامه بازدید را در ساعات ابتدایی روز تنظیم کنید. (مشاهده مسیر روی نقشه).
ورودی کاخ عالی قاپو
ورودی کاخ عالی قاپو در میدان نقش جهان، در گذشته به عنوان یک محور ارتباطی اصلی نقش بسیار مهمی داشته است. این ورودی به‌عنوان «دروازه دولتخانه» شناخته می‌شد و رفت و آمد افراد از آن انجام می‌گرفت. به دلیل اهمیت بالای آن، این ورودی میان باغ نقش جهان و مجموعه‌های سلطنتی و اداری مانند دولتخانه، رکاب‌خانه، جبه‌خانه، تالار تیموری، تالار طویله، تالار سرپوشیده، کاخ چهل‌ستون و دیگر بناهای پیرامون، اتصال برقرار می‌کرد.
این گذرگاه اصلی به‌عنوان ورودی رسمی برای شاهان، درباریان و سفرا محسوب می‌شد و فضای وسیعی داشت تا برای استقبال و انجام مراسم و تشریفات دولتی به‌کار رود.
بنا بر برخی روایت‌های تاریخی، شاه عباس اول پس از هدیه دادن در نقره‌ای به حرم امام علی (ع) در نجف، درب پیشین بارگاه را به اصفهان آورد و در ورودی کاخ عالی قاپو نصب کرد. همین موضوع سبب شده است که ورودی این عمارت از احترام ویژه‌ای نزد مردم برخوردار باشد.
قیمت تور کرمان، کلیک کنید.
کاخ عالی قاپو در واقع دارای پنج ورودی مختلف است، اگرچه امروزه ورودی اصلی آن در میدان نقش جهان برای رفت و آمد بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. این ورودی به‌عنوان مسیر اصلی ورود به عمارت، از نظر زیبایی و شهرت بیشتر شناخته می‌شود. اما چهار ورودی دیگر نیز نقش مهمی در گذشته داشته‌اند:
– درب چهار حوض در ضلع شمالی کاخ،
– درب شاهی که به دروازه شهر یا دروازه دولت در غرب عمارت مشرف است،
– درب حرم‌سرا
– و درب جبه‌خانه یا مطبخ
معماری بنای کاخ عالی قاپو
عمارت عالی قاپو به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری دوره صفوی، ترکیبی منحصربه‌فرد از هنر و معماری ایرانی است. این بنا در زمان شاه عباس اول، شاه عباس دوم و شاه سلطان حسین تکمیل شده و به‌واسطه سبک معماری و ظرایف هنری‌اش جایگاه ویژه‌ای دارد. دروازه ورودی عمارت عالی قاپو یکی از عناصر برجسته این بناست که با کتیبه‌ای مشهور تزیین شده است. بر روی این کتیبه عبارت «انا مدینه العلم و علی بابها» نوشته شده بود که امروزه بخش‌هایی از آن تخریب شده است.
این کتیبه از اهمیت نمادینی برخوردار است؛ زیرا نشان‌دهنده تأکید شاه عباس اول بر پیوند مذهب شیعه و ساختار حکومتی در دوران صفوی است. در آن زمان، استفاده از نمادها و عبارات مذهبی در بناهای حکومتی نوعی پیام سیاسی به‌شمار می‌آمد و این کتیبه نیز اشاره به جایگاه محوری اهل‌بیت در سیاست و مشروعیت حکومت صفوی دارد.
عمارت عالی قاپو به زیبایی طراحی شده و در جزئیات معماری آن، توجه ویژه‌ای به اصول هنری و کاربری‌های مختلف شده است. دو سکوی سنگی در دو طرف ورودی این عمارت قرار دارند و فضایی میان ورودی و ساختمان اصلی را ایجاد می‌کنند. این فضای طاق‌دار با نقوش اسلیمی و ختایی آراسته شده و در طراحی آن از ویژگی‌های صوتی منحصربه‌فردی بهره گرفته‌اند؛ به طوری که صدای افراد در کنج‌های متقارن فضا با وضوح بالا منتقل می‌شود و این ویژگی آکوستیکی خاص جلوه‌ای متمایز به ورودی بخشیده است.
برای دسترسی به طبقات بالا، دو پلکان مارپیچ با ۹۴ پله در نظر گرفته شده که به آخرین طبقه می‌رسند. یکی از این پلکان‌ها مخصوص شاه و خانواده سلطنتی بوده است. ساختمان اصلی در مجموع شش طبقه دارد، اما به‌دلیل طراحی خاص، از زوایای مختلف تعداد طبقات متفاوت به نظر می‌رسد؛ از نمای شرقی دو طبقه، از نمای غربی پنج طبقه و از بخش‌های دیگر ممکن است تا هفت طبقه دیده شود.
در طبقه سوم، ایوان بزرگ و باشکوه عالی قاپو قرار دارد که با ۱۸ ستون چوبی و ارتفاع ۲۸ متر، چشم‌انداز و جذابیت زیادی دارد. حوض مسی واقع در میان ستون‌ها، در گذشته با فواره‌های آب به تزیین این فضا کمک می‌کرد. طراحی داخلی کاخ نیز از الگوی اتاق‌های بزرگ در مرکز و اتاق‌های کوچک پیرامون آن تبعیت میکند که به فضای داخلی نظم و تناسب ویژه‌ای بخشیده است.
تالار موسیقی در طبقه آخر کاخ عالی قاپو از شاهکارهای معماری دوره صفوی به شمار می‌رود و به‌عنوان فضایی منحصربه‌فرد، طراحی شده است. این تالار با طراحی چلیپایی و وسعت حدود ۶۳ متر مربع، دارای دیوارهایی است که با نقوش زیبای جام و آلات موسیقی مزین شده‌اند. حفره‌های ظریف بر دیوارهای تالار، علاوه بر جذابیت بصری، نقشی مهم در انعکاس و پخش صدای موسیقی در فضای کاخ داشتند، به‌طوری‌که این صدا به کل ساختمان می‌رسید. این ویژگی، تالار موسیقی را به‌طور طبیعی به یک آکوستیک کارآمد و زیبا تبدیل کرده بود.
“معماری تالار موسیقی به شکلی طراحی شده است که صدای موسیقی فضای تالار را پخش میکند. تالار موسیقی از سه اتاق تشکیل شده که دو اتاق بزرگتر و اتاق دیگری کوچک است.
فرد ریچاردز، نقاش معروف اروپایی، درباره تزیینات گچبری این اتاق می‌نویسد:
این تورفتگی‌ها مانند قطعات مختلف پازل با تناسب خاصی کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. (وبسایت اصفهان تورز).”
تالار موسیقی شامل سه اتاق است که دو اتاق آن بزرگ و یکی کوچک‌تر است و از بخش‌های دیدنی کاخ به شمار می‌آید. فرد ریچاردز، نقاش مشهور اروپایی، در توصیف این تزیینات گچبری بیان کرده که این حفره‌های دیوار مانند قطعات پازلی هماهنگ در کنار هم قرار گرفته‌اند و چشم‌نوازند.
حوض مسی ایوان، که برای رساندن آب به طبقات بالاتر تعبیه شده، به‌طور هوشمندانه‌ای به تهویه و خنک کردن هوای این بخش کمک می‌کرده است. این حوض از سنگ و مس ساخته شده و با استفاده از جابه‌جایی هوا، به‌طور خودکار پر و خالی می‌شد. این ساختار که در زمان شاه سلطان حسین اضافه شده، امروزه غیرقابل استفاده است اما از لحاظ معماری و مهندسی همچنان برجسته و تحسین‌برانگیز به‌حساب می‌آید.
تزیینات داخلی کاخ عالی قاپو
عمارت عالی قاپو، یکی از شاهکارهای معماری و هنری دوران صفوی، به‌عنوان نمادی از شکوه و عظمت این دوره تاریخی شناخته می‌شود. تزیینات داخلی این بنای باشکوه، که از ورودی تا بالاترین طبقه گسترده شده‌اند، گواهی بر ذوق و خلاقیت هنرمندان ایرانی در قرن هفدهم میلادی هستند. این تزیینات شامل گچ‌بری‌های ظریف، نقاشی‌های دیواری، کاشی‌کاری‌های رنگارنگ، منبت‌کاری‌های هنرمندانه و آینه‌کاری‌های خیره‌کننده است که هر یک به‌تنهایی بیانگر اوج هنر و معماری ایرانی هستند.
در هر طبقه از عمارت عالی قاپو، تزیینات منحصربه‌فردی به چشم می‌خورد که آن را از دیگر بخش‌ها متمایز میکند. نقاشی‌های دیواری با نقش‌های گیاهی و اسلیمی، که با دقت و ظرافت بی‌نظیری اجرا شده‌اند، فضای داخلی را به گالری‌ای از هنرهای تجسمی تبدیل کرده‌اند. این نقاشی‌ها در کنار گچ‌بری‌های پیچیده و پرجزئیات، زیبایی‌هایی خلق کرده‌اند که نه‌تنها چشم‌نوازند، بلکه بیانگر مهارت و خلاقیت هنرمندان آن دوران هستند.
یکی از برجسته‌ترین بخش‌های عمارت، تالار موسیقی در بالاترین طبقه است که ترکیبی از هنر و مهندسی را به نمایش می‌گذارد. گچ‌بری‌های سه‌بعدی و حکاکی‌های ظریف از آلات موسیقی بر دیوارهای این تالار، علاوه بر زیبایی بصری، عملکردی آکوستیک نیز دارند. طراحی مهندسی این فضا به‌گونه‌ای است که صدا به‌صورت یکنواخت در سراسر تالار پخش می‌شود و انعکاس آن در فضای کاخ، تجربه‌ای شنیداری بی‌نظیر ایجاد میکند. این ویژگی، تالار موسیقی را به یکی از شاهکارهای مهندسی و هنری دوران صفوی تبدیل کرده است.
تور شهری اصفهان، کلیک کنید.
در طبقه سوم عمارت، ستون‌های چوبی با آینه‌کاری‌های هنرمندانه و سقف‌های منقوش، زیبایی‌هایی خلق کرده‌اند که در گذشته چشم‌اندازی خیره‌کننده به ایوان و فضای بیرونی ارائه می‌دادند. متأسفانه، بخش‌هایی از این تزیینات به مرور زمان از بین رفته‌اند، اما بقایای آن‌ها همچنان گویای شکوه گذشته این بنا هستند. ایوان بزرگ این طبقه، که در دوران صفوی محل تماشای مراسم و رویدادهای مهم بود، با حوضی از سنگ مرمر و فواره‌هایی تزیین شده بود که امروزه تنها یادگارهایی از آن‌ها باقی مانده است.
تزیینات بیرونی عمارت نیز به‌همان اندازه چشم‌نواز و هنرمندانه هستند. کاشی‌های هفت رنگ، نقوش اسلیمی، گچ‌بری‌های ظریف و نقاشی‌های گل و بوته، نمای بیرونی عمارت را به‌گونه‌ای آراسته‌اند که بازتابی از هنر و معماری اصیل ایرانی است. سبک‌های گچبری همچون کشته‌بری و تنگ‌بری، که در این بنا به اوج خود رسیده‌اند، نشان‌دهنده دقت و ظرافت هنرمندان آن دوره هستند.
علاوه بر این، استفاده از طلاکاری و تذهیب در تزیینات داخلی، به‌ویژه در سقف‌ها و دیوارها، جلوه‌ای باشکوه به فضای عمارت بخشیده است. این تکنیک‌ها، که با استفاده از لایه‌های چینی و طلا اجرا شده‌اند، درخششی خاص به نقوش و طرح‌ها می‌بخشند و زیبایی فضا را دوچندان می‌کنند.
عمارت عالی قاپو نه‌تنها از نظر معماری، بلکه به‌عنوان گنجینه‌ای از هنرهای تجسمی نیز شناخته می‌شود. نقاشی‌های دیواری، مینیاتورها و آثار هنرمندانی چون رضا عباسی، که در بخش‌های مختلف عمارت به چشم می‌خورند، بیانگر علاقه پادشاهان صفوی به هنر و فرهنگ هستند. این آثار، که با رنگ‌های زنده و طراحی‌های دقیق اجرا شده‌اند، حتی با وجود آسیب‌های ناشی از گذر زمان، همچنان از ارزش هنری و تاریخی بالایی برخوردارند.
در نهایت، عمارت عالی قاپو به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری و هنری دوران صفوی، نه‌تنها بیانگر شکوه و عظمت این دوره است، بلکه میراثی فرهنگی و هنری به شمار می‌آید که تا به امروز حفظ شده است. این بنا، با تزیینات بی‌نظیر و طراحی‌های مهندسی‌شده، همچنان الهام‌بخش هنرمندان و معماران است و به‌عنوان یکی از جاذبه‌های مهم فرهنگی و تاریخی ایران، گردشگران و علاقه‌مندان به هنر و تاریخ را از سراسر جهان به خود جذب میکند.
مینیاتور داخلی کاخ عالی قاپو
نقاشی‌های داخل عمارت عالی قاپو، به‌ویژه آن‌هایی که به دست هنرمند برجسته ایرانی، رضا عباسی، خلق شده‌اند، از زیباترین و ارزشمندترین تزیینات این کاخ به‌شمار می‌روند. در دیوارهای تالار پایین کاخ و دیگر بخش‌های عمارت، تابلوهای مینیاتوری از رضا عباسی دیده می‌شود که جلوه‌ای خاص به فضای این بنا بخشیده‌اند. این نقاشی‌ها با نقش و نگارهایی از گل و بوته، شاخ و برگ، اشکال زیبا، پرندگان، حیوانات و انواع جام‌ها و ظرف‌ها تزئین شده‌اند و همگی ویژگی‌های خاص هنر مینیاتور ایرانی دوره صفوی را به نمایش می‌گذارند.
مینیاتورهای موجود در این عمارت از جمله زیباترین تزیینات کاخ عالی قاپو هستند که به‌خوبی نشان‌دهنده هنر برجسته و استثنایی دوره صفوی به‌ویژه در زمینه نقاشی و مینیاتور است. این آثار نه‌تنها در دوران خود مورد توجه قرار گرفتند، بلکه امروزه نیز از سوی گردشگران و علاقه‌مندان به آثار هنری و تاریخی به‌شدت مورد استقبال و تحسین قرار می‌گیرند، چرا که هر کدام از این تابلوها به‌عنوان نمونه‌ای از زیبایی‌شناسی و مهارت هنری ایرانی به‌حساب می‌آید.
پلان کاخ عالی قاپو
عمارت عالی قاپو، بنایی با ارتفاع حدود ۴۸ متر و ۶ طبقه است. به دلیل چشم‌انداز وسیعی که از بام آن به تمام شهر وجود دارد، بام این بنا نیز به عنوان یک طبقه در نظر گرفته شده و برخی آن را هفت‌طبقه می‌دانند. طبقات عمارت از طریق سه راه‌پله به هم متصل شده‌اند. در طبقه اول، دو سالن اصلی که محل انجام امور اداری در دوران صفوی بود، قرار دارد و به این بخش «صدرخانه» یا «کشیک‌خانه» می‌گفتند.
یکی از ویژگی‌های جالب این عمارت، اختلاف تعداد طبقات از زوایای مختلف است. به دلیل طراحی خاص و موقعیت ایوان با ستون‌های بلند چوبی، اگر از داخل میدان نقش جهان به عمارت بنگرید، ساختمان را دو طبقه خواهید دید. از دو طرف، سه طبقه و از پشت، پنج طبقه به نظر می‌رسد؛ اما در واقع عمارت شش طبقه دارد. در طراحی پلان، کاخ به دو بخش اصلی تقسیم شده است: ورودی کاخ و ساختمان اصلی.
ورودی کاخ عالی قاپو به دلیل استفاده‌های خاص در گذشته، با وسعت زیادی طراحی شده و بالای آن ایوان معروف کاخ قرار گرفته است. در دو طرف این ورودی، اتاق‌های مخصوص امور اداری قرار داشته‌اند که برای هماهنگی و مدیریت مراسم و دیدارهای رسمی مورد استفاده بودند. بعد از ورودی، راهرویی در جهت شمال-جنوب قرار دارد که عمارت اصلی کاخ پشت آن دیده می‌شود.
برای دسترسی به طبقات بالا، پلکان مارپیچی طراحی شده است. طبقات بالایی شامل اتاق‌های متعدد و تالارهای بزرگ‌تری هستند و اتاق بالایی در طبقه ششم، با طراحی خاص خود، مانند یک استودیوی موسیقی بزرگ بوده است. این اتاق به گونه‌ای ساخته شده که صدای موسیقی در تمام عمارت پخش می‌شده است. طراحی دقیق و اصولی این کاخ، که در زمان صفویان ساخته شده، به خوبی مهارت طراحان را به نمایش می‌گذارد و زیبایی و ظرافت آن را برجسته میکند.
